عمرو بن شرحبیل همدانی وادعی کوفیابومیسره همدانی وادعی کوفی، تابعی، راوی، عابد، زاهد و از فضلای اصحاب ابن مسعود بوده است. فهرست مندرجات۲ - اختلاف کتب تاریخی ۳ - پانویس ۴ - منبع ۱ - معرفی اجمالیعمرو از علی (علیه‌السّلام) و عبداللّه بن مسعود روایت نقل کرده است. در میان اصحاب ابن مسعود از جمله شش نفری بود که عهده‌دار تعلیم قرآن و سنت پیامبر بودند و مردم را از دانش خود بهره‌مند می‌ساختند. [۱]
خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱۲، ص۲۹۶.
او همچنین از حذیفه و سلمان و قیس بن سعد بن عباده و نظایر آنان از فرزانگان صحابه روایت کرده است.عاصم بن بهدله از قول ابووائل می‌گوید: «همدانی‌ها نظیر ابومیسره را ندارند. بسیار روزه می‌گرفت و به غایت شب زنده‌دار، عابد و زاهد بود و از فضلای اصحاب ابن مسعود به شمار می‌رفت و در کوفه امام مسجد بنی وادعه بود». او مورد اطمینان ابن مسعود بود. روزی از او پرسید: ای ابومیسره! نظر تو درباره «بِالْخُنَّسِ، الْجَوارِ الْکُنَّسِ» [۲]
تکویر/سوره۸۱، آیه۱۵.
چیست؟. عمرو می‌گوید: گفتم: من آن را فقط به عنوان گاو وحشی می‌شناسم. گفت: من هم بیش از آنچه گفتی نمی‌دانم. در سال ۶۳ در زمان فرمانروایی عبیداللّه بن زیاد درگذشت. [۳]
ابن سعد بغدادی، محمد، الطبقات الکبری، ج۶، ص۱۶۳.
[۴]
ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، تهذیب التهذیب، ج۸، ص۴۷.
شهید ثانی در «درایه» درباره او می‌گوید:«تابعی، فاضل و از اصحاب ابن مسعود است». [۵]
شوشتری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج۸، ص۲۰۵.
او از صحابه شمرده می‌شود؛ یا آن که خدمت حضرت رسیده است و طبق نقل خوارزمی، او از راویان حدیث غدیر است. [۶]
امینی، عبدالحسین، الغدیر، ج۱، ص۵۷، شماره ۹۳.
۲ - اختلاف کتب تاریخیابن حجر در «الاصابه» از قول طبرانی گفته است: «او از طریق عبدالعزیز بن عبداللّه قرشی از سعید بن ابی‌عروبه از قاسم بن عبدالغفار از عمرو بن شرحبیل آورده است می‌گوید: از پیامبر شنیدم که می‌فرمود: خدایا! یاری کن کسی را که علی را یاری کند و گرامی دار کسی را که علی را گرامی دارد و واگذار کسی را که علی را واگذارد». [۷]
ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابة فی تمییز الصحابه، ج۴، ص۵۳۵، شماره ۵۸۶۹.
و در نسخه «الاصابه» به جای شرحبیل واژه شراحیل آمده است که این اشتباه در نسخه است؛ زیرا از شراحیل به عنوان پدر عمرو در کتاب‌های تراجم اصلا یادی نشده است. علاوه بر آنکه ابن عبد البرّ [۸]
ابن عبد البر، یوسف بن عبدالله، الاستیعاب فی معرفه الاصحاب، در حاشیه الاصابه، ج۳، ص۱۱۸۴.
و نیز ابن اثیر [۹]
ابن اثیر، علی بن محمد، اسد الغابه، ج۴، ص۱۱۴.
از او به عنوان «عمرو بن شرحبیل» نام برده‌اند.پس چنین برمی‌آید که در نسخه «الاصابه» تحریفی رخ داده است. ابن عبد البرّ گفته است: «او غیر از عمرو بن شرحبیل همدانی، ابومیسره شاگرد ابن مسعود است» و نسب او را نیافته است، ولی ابن اثیر هر دو را یکی دانسته و صحیح هم همین است؛ زیرا تولد او در آغاز هجرت یا اندکی پیش از آن بوده است. بنابراین او تابعی به شمار می‌رود که پیامبر (صلّی‌اللّه‌علیه‌واله) را درک کرده است؛ گر چه به سبب کمی سن با پیامبر همنشین نشده است، ولی شنیدن حدیث توسط او از پیامبر (صلّی‌اللّه‌علیه‌واله) در حالتی که نوجوانی نزدیک بلوغ بوده، ممکن است. ۳ - پانویس
۴ - منبعمعرفت، محمدهادی، تفسیر و مفسران، ج۱، ص۳۶۹. رده‌های این صفحه : مقالات تفسیر و مفسران
|